"Yalnız sansürcülerin hayal gücünü aşmayan şeyler sansür edilebilir" Andrzej Wajda (Sinema ve Ben)

14 Eylül 2025 Pazar

Hız

 Ekran artık dikey! 
Yakın gelecekte salonların başköşesindeki televizyonla vedalaşmak kimseyi şaşırtmayacak gibi duruyor. Zamanımızın büyük bölümünü harcadığımız telefonlar, izleme kültüründe de baskın hale geliyor; Instagram, YouTube ve X’i mobilde tükettiğimiz süre hızla artıyor.

Bugüne dek televizyonun sarsılmaz kalesi olan “diziler” söz konusu olduğunda ise çoğunluk hâlâ TV, laptop ya da tablet tercih ediyordu.

 ESTETİK DÖNÜŞÜM



Dikey ekran yalnızca teknik bir tercih değil, aynı zamanda estetik bir dönüşüm. Sinemanın geniş kadrajı yerine, yakın plan yüz ifadeleri ve sosyal medya estetiğini çağrıştıran hız/ritim öne çıkıyor. “Art-house” sinemanın sembolik arka planları geride kalırken Z kuşağının benimsediği eskizvari, doğrudan ve akış odaklı anlatı güçleniyor. Ortaya kimi zaman “cringe” bulanabilecek olay örgüleri çıksa da yeni izleyici için bu yadırgatıcı değil, aksine samimi ve süratli bir temas biçimi.



HIZIN GÖLGESİ

Dikey dizilerle görünürlüğü artan hızlı tüketim kültürü şimdiye kadar alışıldık bir akışı olan uzun süreli bölümlere sezonlara tahammülü azaltma olasılığını da beraberinde getiriyor. Anlatı derinliği, karakter gelişimi ve dramatik yapı kimi projelerde hız uğruna törpüleniyor, bu da anlık dopamin arayışını besleyen yüzeysel akışlara yol açabiliyor.

 
Meryem Parlak   Cumhuriyet